Кажне калык, изи але кугу чотан, шке лӱмжӧ-влакым арала. Марий лӱм-влакат моткочак шкешотан улыт. Ава-ача шке йочажлан лӱмым пӱртӱсым эскерен, кугезе кова-кочан тукымжым шотыш налын пуэден.
Эшпай — ӱшанле, Эстай — мастар, Марвина – ушан=шотан… Марий-влак ӱшанат: лӱм йочан илыш корныжлан негызым ышта.
Кугезе жап гыч толшо лӱм шочмо йылме, мурымаш, куштымаш, сылнымут ойпого, вургем да сӧрастарыме ӱзгар—влак семынак айдемын моло тӱрлӧ калык деч ойыртемалтше чурийжым, шӱм-чонжым ончыкта. Сандене кажне изи чотан калыкын ойыртемалтше сын поянлыкшым тичмашнек арален кодымаш — пеш кӱлешан паша. Шкешотан марий лӱм-влак моткоч сӧрале улыт да посна айдемын марий улмыжым палдарат. Марий ава шочмо йочажлан лӱмым кузе ойырен? Тидын годым мом шотыш налын? Кызыт марий лӱман еҥ шуко мо? Тиде да моло нергенат 9-ше номеран йоча-влак «Марий лӱм-влакын туштышт» этнографический экскурс гыч пален налыныт.