Кӧ тыгай «Ушан-влак»? —

Весела компаний,

Вияҥда уш-акылым,

Пластикым да тӱткышым.

Эн изи лудшына да нунын ача-аваштлан  «Умничка» модыш клуб угыч шке омсажым почын. Вашлиймашыште Олег Бундурын да Александр Прокофьевын почеламутыштым лудыныт. Нуно пакчасаска ден емыж-саскалан пӧлеклалтыныт.

Изи Ушан-влак юзо ужар аланыште пакчасаска ден емыж-саскам погеныт, тамле компотым шолтеныт да кугыеҥ-влак дене пырля тамленыт.

Модыш дене модмаш, почеламутым лудмаш чылаштым иктыш ушен.

Изи Ушан-влак у йолташым кажне кугарнян 11 шагатлан вучат.

Йӧратен тендам вашлийыт ,

Пашам ыштат чон ден!

 «Ушан» деке йоча-влак толыт 

Кугу кумыл ден!

Вучена тендам книгагудышто!

18 сентябрьыште мемнан книгагудын лудшыжо-влаклан «Мый да закон» Лӱдыкшыдымылык правовой школ шке пашажым угыч тӱҥалын. Школысо занятий-влакын программыжым Марий Эл Республикысе МВД-се Следственный управленийын специалистышт дене чоҥымо. Тудын тӱҥ задачыже — кушкын толшо самырык тукым коклаште преступность шотышто профилактикым эртарымаш.

Лӱдыкшыдымылык правовой школын икымше колыштшыжо-влак Т. И. Александрова лӱмеш 11-ше номеран лицейын 8 «Э» классыштыже тунемше-шамыч лийыныт. Нунылан «Уголовный да административный ответственность» лӱман  икымше занятийым эртареныт.

Мемнан книгагудысо ончер пӧлемыште скрапбукинг йӧн дене ыштыме персональный паша-влакым ужаш лиеш. Тудын авторжо — Татьяна Черёмухина. Тудо шке пашажым туге йӧратен шынден, эсогыл профессионал марте кушкын.

Ончерыш толмеке, те ужыда, кузе оҥайын сӧрастараш лиеш открыткым, блокнотым, паспорт комым да тулеч молымат. Нуно чыланат моткоч сӧрал улыт. Татьяналан  «скрап» —  тиде тӱням сӧрастарыше хобби веле огыл, а уло илыш. 

Романов-влак — Российыште улшо кугыжа да император-влакын кугу династийже. Тиде акрет тукым 16-шо курым мучаш гыч тӱҥалтышым налеш.

9-ше номеран школын 9-ше классыште тунемше-влаклан мемнан пашаеҥна-шамыч историй экскурсым эртареныт. Тудо Романовмытын Пӧртыштлан 450 ий темме лӱмеш пӧлеклалтын. 

Шыже пагыт, кунам йырваш шӧртньӧ лышташ кия, а кече эше ырыкта -«Умничка» йоча клублан почылташ сай жап. 9 сентябрьыште самырык лудшо-шамыч «Шыже чия» модмо шагатын участникше-влак лийыныт.

Йоча-влак кугу кумыл дене шыже нерген почеламут-влакым колыштыныт, йодыш-влаклан вашештеныт, тушто-влакым туштеныт, а шыже кожласе изи аланыште «коштмышт» да  лышташым погымышт годым пален налыныт, молан шыжым тӱрлӧ тӱсан маныт. Ӱстелысе курчак театр йоча влаклан  кожла янлык-шамычын: виян мераҥ, пашазе шоҥшо, полмезе ур да ушан маскан модмыштым ончыктен.  Нуно кузе йӱштӧ телылан ямдылалтмышт нерген каласкаленыт.

8 сентябрьыште Тӱнямбал грамотлык кече палемдалтеш. Тыгай пайрем икымше гана 1966 ийыште ЮНЕСКО-н темлымыж почеш палемдалтын. Тудын тӱҥ шонымашыже — кызытсе саманыште тӱнямбалне грамотлык деке тӱткышым утларак ойырымаш.

Грамотлык айдемын кӱкшӧ уш-акылан улмыж нерген ойла. А тидланже правилым тунемман, уш-акылым вияҥдыман, сайын тунемман. Кызыт тӱнямбалне 800 миллион наре еҥ лудын-возен ок мошто. Тачысе кече мемнан деч шуко шинчымашым йодеш, а шинчымашым чын ончыктен мошташ лач сай грамотлык кӱлеш, поснак кушкын толшо тукымлан.

Краеведений да периодике пӧлкаште «Шинчымаш кече деч — Лудмаш да грамотлык кече дек» лӱман книга ончер пашам ышта. Тушто руш йылме дене тӱрлӧ мутер ден справочник-влакым, тыгак вес йылмыласе ой-влакым чумырымо мутерым муаш лиеш. Тест полшымо дене лудшо-влак шкеныштын мутвундо поянлыкыштым терген кертыт.