Я порою себя ощущаю связной
Между теми, кто жив
И кто отнят войной.

Юлия Друнина

Сар нерген почеламут-влак  — тиде поэзий поянлык веле огыл, эше историй поянлык. Таче, кунам Кугу Отечественный сар нерген ятыр ӱчашымашым луктыт, сар годсо поэзийын вийже икмыняр пачаш кугу, тудо — мемнан историйнан свидетельже.  Военно-патриотический воспитанийлан пӧлеклалтше месячникыште Торгово-технологический колледжын тунемшышт-влак Юлия Друнинан «Поэзием, улат окоп гыч лекше» поэзий шагатышкыже  погыненыт.

Кугу Отечественный сарын ийже-влак умбакырак да умбакырак мемнан деч каят. Кокымшо тӱнямбал сарын историйыштыже Сталинградысе кредалмаш поснак кугу верым налеш. Совет салтакын лӱддымылыкшым, патырлыкшым ончыктышо Мамаев курганысе «Героям Сталинградской битвы» памятник-ансамбль тидын нергенак ойла. Марий радиомеханический техникумын студентышт «Тушто кажныже лийын герой…» медиаэкскурсийыш толыныт да мемориальный комплекс нерген утларак пален налыныт.

Марий писатель-драматург, кусарыше Сергей Николаевич Николаевын творчестыж дене 9-ше школын 11-ше классыштыже тунемше-влак сылнымут-сылнысем шагатыште палыме лийыныт. Тудо марий драматургийышке кугу надырым пыштен. 50 ий жапыште ятыр пьесе да повестьым возен, нуно Шкетан лӱмеш марий калыкле драме театрын сценыштыже шындалтыныт. Пье­сылаштыже драматург поян эт­но­гра­фический ма­те­ри­алым кучылтын. Шке шарнымашыже-влакым С.Николаев «Го­ды твор­че­ских по­ис­ков» ме­муа­рыштыже каласкала .

«Тӱнямбалсе кугу музей-влак» цикл гыч «Сылнылык деке унала» арт-вашлиймаш 29-ше номеран школысо 8-ше класслаште тунемше-влаклан эртен. Нуно Лондонысо калыкле галерейышке виртуальный экскурсийым ыштеныт. 

8 февраль – Россий шанче кече. Шанче ончыклыклан корным почеш, йыр улшо пӱртӱсым, сандалыкым шымла. Ломоносов, Павлов, Менделеев, Циолковский, Капица, Курчатов – тиде россий шанчызе-влак кокла гыч изи ужашыже гына, кӧ тӱнямбал наукылан надырым пыштен. Нунын кокла гыч шукынжо Нобелевский премийын лауреатышт улыт.

Периодика секторышто  «Шанче туштым почеш» книжно-иллюстративный ончер почылтын. Тудо Шанче да технологий ийлан пӧлеклалтын. 

Мо тыгай шочмо йылме айдемылан? Эн ондак — тукым шепка. Изи годсек ме йомакым, ойлымашым, преданий-влакым лудына. А туштыжо калыкнан илыш-йӱлаже, тӱвыраже келгын почылтыт.

Марий калыкын шкенжын мотор, ныжыл йылмыже уло. Тудым ме арален, аклен, йӧратен илышаш улына. А тидланже изинек марий йылме дене чын кутыраш тунемшаш улына. Марий йылмым тунемаш гына тӱҥалше-влаклан краеведений пӧлка «Мый марла ойлаш тунемам» книжно–иллюстративный ончерым темла. Тушто лудшо-влаклан ятыр мутер, учебник уло.

Иван Константинович Айвазовскийым уста маринист семын палена. Кугу мастарын произведенийже-влак руш да армян живописьыште веле огыл, тыгак тӱнямбал сымыктышыштат ончыл верыште шогат. Руш сӱретчын «Толкынын озаже» арт-портретше 9 школын 3-шо классыште тунемше-влаклан теҥыз пейзаж дек лишкырак лияш полшен.