Марий писатель-драматург, кусарыше Сергей Николаевич Николаевын творчестыж дене 9-ше школын 11-ше классыштыже тунемше-влак сылнымут-сылнысем шагатыште палыме лийыныт. Тудо марий драматургийышке кугу надырым пыштен. 50 ий жапыште ятыр пьесе да повестьым возен, нуно Шкетан лӱмеш марий калыкле драме театрын сценыштыже шындалтыныт. Пье­сылаштыже драматург поян эт­но­гра­фический ма­те­ри­алым кучылтын. Шке шарнымашыже-влакым С.Николаев «Го­ды твор­че­ских по­ис­ков» ме­муа­рыштыже каласкала .

«Тӱнямбалсе кугу музей-влак» цикл гыч «Сылнылык деке унала» арт-вашлиймаш 29-ше номеран школысо 8-ше класслаште тунемше-влаклан эртен. Нуно Лондонысо калыкле галерейышке виртуальный экскурсийым ыштеныт. 

8 февраль – Россий шанче кече. Шанче ончыклыклан корным почеш, йыр улшо пӱртӱсым, сандалыкым шымла. Ломоносов, Павлов, Менделеев, Циолковский, Капица, Курчатов – тиде россий шанчызе-влак кокла гыч изи ужашыже гына, кӧ тӱнямбал наукылан надырым пыштен. Нунын кокла гыч шукынжо Нобелевский премийын лауреатышт улыт.

Периодика секторышто  «Шанче туштым почеш» книжно-иллюстративный ончер почылтын. Тудо Шанче да технологий ийлан пӧлеклалтын. 

Мо тыгай шочмо йылме айдемылан? Эн ондак — тукым шепка. Изи годсек ме йомакым, ойлымашым, преданий-влакым лудына. А туштыжо калыкнан илыш-йӱлаже, тӱвыраже келгын почылтыт.

Марий калыкын шкенжын мотор, ныжыл йылмыже уло. Тудым ме арален, аклен, йӧратен илышаш улына. А тидланже изинек марий йылме дене чын кутыраш тунемшаш улына. Марий йылмым тунемаш гына тӱҥалше-влаклан краеведений пӧлка «Мый марла ойлаш тунемам» книжно–иллюстративный ончерым темла. Тушто лудшо-влаклан ятыр мутер, учебник уло.

Иван Константинович Айвазовскийым уста маринист семын палена. Кугу мастарын произведенийже-влак руш да армян живописьыште веле огыл, тыгак тӱнямбал сымыктышыштат ончыл верыште шогат. Руш сӱретчын «Толкынын озаже» арт-портретше 9 школын 3-шо классыште тунемше-влаклан теҥыз пейзаж дек лишкырак лияш полшен. 

125 ий ожно  лет руш совет писатель Илья Яковлевич Маршак шочын. Тудын сылнымут псевдонимже М. Ильин. Тиде авторлан  «Кузе айдеме онар гай лийын» лӱман сылнымут путешествий пӧлеклалтын. 11-ше номеран лицейын 1-ше классыштыже тунемше-влак писательын илыш ден творчествыж дене палыме лийыныт. Тудын «Как человек стал великаном», «Сто тысяч почему», «Рассказы о вещах», «Рассказы о том, что тебя окружает» книгаже-влакым мемнан элысе ятыр тукым куанен лудын да лудеш.

Шукерте огыл элна Сталинградысе кучедалмаште совет войскан немыч фашистым шалатыме кечым палемден. Сталинград ола лӱддымылык да героизмын символжо семын лийын кодеш. Кокымшо тӱнямбал сарыште тиде кредалмаш эн шучко лийын. Тиде событийлан  «Сталинградын кӱртньӧ оҥгыжо» книжно-иллюстративный ончер-реквием пӧлеклалтын.

Юл воктенсе кредалмаш историеш пенгыдын пурен кодын. Тудын нерген ятыр исторический шымлымаш, мемуар, документ-влак аралалтыт. А писатель-фронтовик-влакын книгашт калыкнан подвигышт нерген чоным тарватен каласкалат. Константин Симоновын, Юрий Бондаревын, Виктор Некрасовын, Михаил Шолоховын произведенийышт тендам книгагудышто вучат. Тендам пагален вучена.