Марий Эл Республикын калык поэтше Семён Васильевич Николаев ила гын, 7 сентябрьыште 85 ийым тема ыле. Тудо шке творчествыжым кодшо курымын 50-ше ийлаштыже тӱҥалын да сылнымутыш пеҥгыде автор семын пурен. Тудын лӱмеш краеведений пӧлкаште «Лывырге кумылан лирик» книжно-иллюстративный ончерым вераҥдыме. Семен Николаевын поэзий саскаже тӱвыргӧ лийын. Ныжыл, чыным ончыктен кертше, чон гыч лекше почеламутшо-влак лудшо еҥын кумылжым шукертак савыреныт. Марий поэт-влак нерген каласкалыше «Мутын нелыже да ямлыже», «Йомак-умбаке» йомак сборникше да моло книгаже-влакат пеш пайдале улыт. Семён Васильевич 300 утла мурылан текстым серен. Тудын произведенийже-влак руш, украин, эстон, финн, удмурт, мордова, чуваш да моло йылмылаш кусаралтыныт. Чыла кумылан-влакым Семен Николаевын творчествыж дене палыме лияш ӱжына.

Книгагудыш пагален ӱжына!

Ленинград блокадын тӱҥалмылан 80 ий эртен. Элнан тиде ойган кечыжлан мемнан книгагудышто «Ленинград блокадын геройло лаштыкше» шарнымаш шагат лийын. Тушко 1-ше номеран школысо 9 классыште тунемше-влак толыныт ыле. Йоча-шамыч кужу да неле 872 кече нерген пален налыныт. Вет тиде пагыт моткоч шучко лийын. Но шужымым да ярнымым ончыде, совет айдеме пашам ыштен да геройла кредалын. 

Кажне тукымын — шке кумирже. Мутат уке, кызытсе самырык айдемынат тудо уло, но Владимир Высоцкийын усталыкше ондаксе семынак пагытлан келшыше. «Высоцкий: пӱрымаш да усталык паша» сем да поэзий уна пӧлемыште вашлиймашыш 9 номеран школын 11 классыште тунемшышт лийыныт.

Кӧ тудо тугай – Владимир Высоцкий? Эн ондакше кӧ лийын: Актер? Поэт? Мурызо? Каласаш неле… Икте раш: тудо кугу мастар лийын. Тудын модмо спектакльыш билетым налаш неле лийын, ятыр фильмым Высоцкийын модмо рольжылан верчынак онченыт. А тудын мурымо мурыжо-влак кумдан чапланеныт — нуным паленыт, магнитофон кассетыш возеныт да элнан чыла луклаштыже муреныт. 

2004 ий 1 сентябрьыште Йӱдвел Осетийысе Беслан олаште террорист-влак школым авырен налыныт. Боевик-влакын кидыштышт, Шамиль Басаевын шӱдымыж почеш, 1200 утла еҥ лийын, утларакшым йоча ден ӱдырамаш-влак. Кум кече да  йӱд тушман-влак нуным вӱд да кочкыш деч посна кученыт. 3 сентябрьыште спецназ штурмым тӱҥалын, тидын годым  330 еҥ утла колен, нунын коклаште — 186 йоча, 740 наре еҥ сусырген…

 Книгагудышто поро йӱлаш пурышо  «Пагален ӱжына але Ӧрдыжъеҥлан пураш лиеш!» виш омса кече эртен. Йоча-влак сылнымут герой-влак дене вашлийыныт, модыныт, туштым туштеныт, ребусым решатленыт, мастер-класслаште лийыныт, икманаш, жапым веселан эртареныт! Но тыгодымак кӱлешан темымат тарватеныт: Йошкар-Оласе 29-ше номеран школышто да 28-ше номеран лицейыште 2 класслаште  тунемше-влак кузе шкемым туткар деч аралыме правил-шамыч нерген пален налыныт. Нуно «Тый шкет кодынат гын» лӱман модышыш ушненыт. А теве «Йомакын юзо тӱняже» мультимедийный викторина йӧратыме произведений-влакын геройыштым шарналташ полшен. Ты школласе 10 класслаште тунемше-влак «Князь-воин, не знавший поражения» урок ден  «Александр Невский» кином онченыт. Тиде кечын книгагудыш толшо чыла лудшылан экскурсий лийын. кумылан-влак библиотека дене лишкырак палыме лийын кертыныт. Адакше мемнан деке яра возалташ йӧн лийын. Тыгак фотозона пашам ыштен.

  Пайрем кече оҥайын да веселан эртен!

Огыда ӱшане? Тугеже книгагудыш толза!

Шукырак фото ⇓

А те иктаж-гана шоналтенда мо, молан тунемме ий лачак 1 сентябрьыште тӱҥалеш? Тиде йодышлан ме вашешташ тыршышна. Айста пырля историйым шергалына!