2019 ий марий тӱвыра аланыште поснак ойыртемалтше. Морко район Шоруньжа (Унчо) ял «Финн-угор тӱнян тӱвыра рӱдерже» калык кокласе проектыште сеҥышыш лектын. Тудо Кечывалвел Эстонийысе Обиница олаште эртаралтын. Тиде проект МАФУН-ын (Молодежная ассоциация финно-угорских народов) да URALIC-ын (Центр развития коренных народов) пырля шонымашышт почеш илышыш шыҥдаралтын. Тиде кугу событийлан мемнан книгагудысо краеведений да периодика пӧлкаште ончерым чумырымо. Тудо лудшо-влакым финн-угор калык-влак дене палымым ышта, тыгак Шоруньжа нерген каласкала.   

Морко район Шоруньжа (Унчо) ялын историйже да тӱвыраже пеш поян. Тыште акрет курымла гоч толшо илыш-йӱла, тӱвыра, юмынйӱла сайын аралалт кодын. Садлан тиде ялыш вес элласе ятыр турист, шанчызе-влак толын коштыт. Уна-влакым верысе памаш, таве, ото, вӱдвакш, мӱкшотар, тӱрлымӧ мастерской да ятыр моло оҥай да поян вер-влак кумылаҥдат. Тылеч посна шукерте огыл пыштыме «Онар» кӱ, просветитель Тихон Ефремовлан пӧлеклыме мемориал оҥа, мардежвакш, усталык мастерской, кава йымалсе тоштер пӧрт ончаш толшо калыкым ӧрыктара. Мутат уке, кундемын эн тӱҥ поянлыкше — тудын калыкше. Нуно тукым гыч тукымыш шке шинчымашыштым, йӱла ден тӱвыраштым арален толыт. Унам ончен моштышо тысе ен-влак тошто калык илыш радамым шымлен, тудым преданий, легенде гоч каласкалат.

---