Светлана Николаевна Эсаулова — марий поэзийыште волгалт йӱлышӧ автор, «Вӱршер», «Титаканла ом ончо», «Память-целитель» сборник-влакын авторжо. Тудын почеламутыштыжо йӧратымаш, шочмо мланде, еҥ кокласе кыл нерген йодыш эреак ончыл верыште лийыныт. Тудын лирический героиньыжым кызытсе жапын йодышыжо тургыжландара. С. Н.Эсуалован произведенийже-влак руш йылмыш кусаралтыныт да «Литературная Россия», «Литературная газета», «Дружба» савыктыш-влаклаште печатлалтыныт.
Светланан усталык корныжо кужу лийын огыл, тудо 2011 ийыште илыш гыч каен, но тудын почеламутшо-влак умбакыжат илат. 2014 ийыште «Светлана» литератур премийым сылнымутым вияҥдымашке кугу надырым пыштыше самырык автор-влакым кумылаҥдышаш верч ыштыме. Ончер Светлана Эсаулован 70 ий темме лӱмгечыжлан пӧлеклалтын. Тудо поэтессын илышыже да творчествыже нерген каласкала. Полкылаште марий поэзийын антологийжым, автор нерген книга-влакым чумырымо. Литературовед С.П. Манаева-Чеснокован «Художественный мир современной марийской поэзии» книгаже ик эн тӱҥ верым налеш.
Ончер краеведений да периодике залыште октябрь мучаш марте пашам ышташ тӱҥалеш.